Dehan Vithana [+94714470384]
dehan.vithana@yahoo.com
ආණ්ඩුවේ තොරතුරු හා සේවාවන් මහජනයා වෙත ඉලෙක්ට්‍රොනික මාදලියෙන් සම්ප්‍රේෂණය කිරීම ඉලෙක්ට්‍රොන්ක රාජ්‍ය පාලනයයි[e- government]. රජයේ ආයතන සතුව වෙබ් අඩවි තිබූ පමණින් එතැන e- government නැත. එය අන්තර්ජාලය හරහා සේවා සැපයීම පමණක් ද නොව. මහජනයා ආණ්ඩුවේ නිළධාරීන් සමග සම්බන්ධ වීම පමණක් හෝ විද්‍යුත් මුදල් පරිහරණයකින් පමණක් e- government ලෙස හඳුන්වන්නට බැරිය. e- government යනු මේ සියල්ලේම එකතුව පමණක් ද නොවේ. මේ සියල්ල සමඟින් මහජනයා රජය සමග ප්‍රතිපත්ති සෑදීම,නීති සෑදීම යනාදියෙන් තම අදහස් හුවමාරු කර ගත යුතු ය. අනතුරුව අලුත් සම්ප්‍රදායක් බිහි වේ. මහජනයා දැන් තමන්ගේ ඕනෑ එපාකම් කථා කරන්නේ ආණ්ඩුවේ ජීවමාන නිළධරීන් සමග නොවේ. මහජනයා දැන් ආණ්ඩුවේ කන්තෝරුවල රස්තියාදු වන්නේ නැත. කාර්යාල හා මහජනයා ඉතා සක්‍රීයව එකිනෙක සමග සම්බන්ධ වී කටයුතු කරයි. මේ තිබෙන්නේ e- government හෙවත් ඉලෙක්ට්‍රොනික රාජ්‍ය පාලනයයි.
E- ආණ්ඩුවක පුරවැසියන් රජයේ නිවේදන,ලේඛන,බදුගෙවීම්,බලපත්‍ර අලුත් කිරීම් යනාදී සේවයක්ම ලබා ගන්මින් ආණ්ඩුවට සම්බන්ධ වන්නේ අන්තර්ජාලයෙනි. E-ආණ්ඩුවක සම්බන්ධතා මාදලි 3කි.
ආණ්ඩුවෙන් පුරවැසියාට [Government to Citizen] ලැබෙන්න යනුවෙන් කියන්නේ මහජනයාට සවන් දෙමින්, සේවා සපයමින් රාජ්‍ය පාලනය සවිමත් කිරීමට කළ හැකි දේය. මහජනයාට කෙලින්ම සම්බන්ධ පුද්ගලික කාරණා එනම් සහතික පත්‍ර නිකුත් කිරීම, ගමන් බලපත්‍ර, රියදුරු බලපත්‍ර නිකුත් කිරීම, බිල් හා ලදුපත් පිළිබඳ කටයුතු සදහා ඉලෙක්ට්‍රොනික පිළිවෙලක් සැකසීම මෙහි එක් අංගයකි. මෙවිට ඉලෙක්ට්‍රොනික පුරවැසියෙක් [e-citizen]බිහිව සිටී. මෙවිට ඉලෙක්ට්‍රොනික පුරවැසියා සම්බන්ධයෙන් විද්‍යුත් වෛද්‍ය සේවා [e-medicine], විද්‍යුත් අධ්‍යාපනය [e-education], විද්‍යුත් වාණිජ්‍යය [e-commerce] යනාදිය බිහිවේ.
පුරවැසියාගෙන් ආණ්ඩුවට ලැබෙන දේවල්වල්දී [Citizen to government] ඉලෙක්ට්‍රොනික ආණ්ඩුව වැදගත් මෙහෙයක් ඉටු කරයි. මැතිවරණයකදී අන්තර්ජාලය හරහා ජන්දය දෙන විද්‍යුත් පුරවැසියා, අත් විඳින්නේ ඉලෙක්ට්‍රොනික ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයයි [e-democracy]. ප්‍රතිපත්ති තැනීමට තමන්ගේ අදහස් බළධාරීන් වෙත විද්‍යුත් තැපෑලෙන් යවන ඔහු එම අදහස් පිළිබඳව විද්‍යුත් සංවාදයකට [e-debate] එළඹෙයි.
පුරවැසියා හා ආණ්ඩුව අතර සම්බන්ධකම්වලට අමතර් වශයෙන් ආණ්ඩුවේ ආයතන අතර සම්බන්ධය [] ගොඩ නංවා ගන්නට ද E-ආණ්ඩුව කටයුතු කරයි. අමාත්‍යාංශ හා දෙපාර්තමෙන්තු එකිනෙකට සම්බන්ධ කරමින් මධ්‍යගත ඉලෙක්ට්‍රොනික මහ ලේකම් කාර්යාලයක් [] බිහි කිරීමෙන් සයිබර් අවකාශය තුළ දී ඕනෑම ආණ්ඩුවේ කාර්යාලයකට ගොඩ වී තොරතුරු සොයා ගන්නට කාටත් පුළුවන.
රටේ අපරාධකරුවන් සොයා ගන්නට කාටත් හැකි වන සේ අපරාධ පිළිබඳව කටයුතු මෙහෙය වන සියළු ආයතන සිය තොරතුරු සයිබර් අවකාශයට එක් කොට ඉලෙක්ට්‍රොනික පොලීසියක් [e-police] නිර්මාණය කර ඇත. මේ E-පොලීසියට ගොඩ වන E-පුරවැසියාට තමාට අවශ්‍ය ඕනෑම කෙනෙකුගේ නම යතුරුකරණය [type] කළ සැනින් අවශ්‍ය තැනත්තාගේ අපරාධ පෙන්වයි. අහිංසකයෙක් නම් ඒ බව ද කියයි.
මේ අයුරින් සියළු ආයතන මධ්‍යගත ඉලෙක්ට්‍රොනික ජාලයකට සම්බන්ධ කිරීමෙන් රජය පිළිබඳ තොරතුරු ජාලයක් හෙවත් රාජ්‍ය ව්‍යාප්ත තොරතුරු ජාලයක් [State wide network] බිහි වේ. එහෙයින් යම් රටක් තමන්ට මෙවැනි තොරතුරු ජාලයක් තිබේ යැයි නිවේදනය කළ දා පටන් ඒ රාජ්‍ය E-ආණ්ඩුවකින් පණ ලබන රාජ්‍යයක් බව ලෝකයා පිළි ගනී.